Türkiye’de ve dünyada coğrafi tescile sahip, marka değeri olan kayısının ticari kaygılarla, etiket oyunları ile tezgâhlarda değerinin düşürülmemesi adına çalışma başlatan Malatya Ticaret ve Sanayi Odası 81 ile yazı gönderdi.
TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Ticaret Borsası tarafından düzenlen “Kuru Kayısı İstişare Toplantısı”nda yaptığı konuşmada, “Malatya Kayısısı adı altında satılan sahte ürünlere yönelik çalışmalar yaparak kanuni haklarımızı sonuna kadar koruyacağız.” demiş ve 81 ilde kurum ve kuruluşlara yazı gönderdiklerini belirtmişti.
81 Vilayette Valilik, Belediye Başkanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı Oda ve Borsa Başkanlıklarına, Türkiye Bakkallar ve Bayiiler Federasyon üyelerine, Türkiye Sebzeciler, Meyveciler ve Seyyar Pazarcılar Esnaf Sanatkârlar Federasyonu’na bağlı odalara gönderilen yazıda şu görüşlere yer verildi.
“Günümüz dünyasında kültürel değerlerin korunması ve bu yönde oluşan talebin karşılanmasına yönelik çalışmalar, son yıllarda Türkiye'de de karşılığını bulmuş, çok sayıda kültürel değer ve ürünler menşeleriyle koruma altına alınmıştır. Kültürel coğrafya araştırmalarında ve kültürel değerlerin korunmasında tescilli ürün çalışmalarına dikkat çekmek, çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Oldukça zengin bir kültüre sahip coğrafyada yer alan ülkemiz, hem Akdeniz üzerinden Afrika ve Avrupa, hem de Asya üzerinden Türk İslam kültürünü bir arada barındıran zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu amaçla bir dizi çalışmalar başlatılarak, ilimizin en büyük ekonomik dinamiği ve adı ilimiz ile özdeşleşmiş olan "Malatya Kayısısı" aşağıda detayları verilen isim ve işaretlerle hem ülkemizde Türk Patent Kurumunda hem de Avrupa Birliği Komisyonunda tescili sağlanmıştır.
Odamız, Malatya Kayısısının Coğrafi işaret tescili için, 31.07.2000 yılında Türk Patent Kurumuna müracaat ederek C 2000 / 003 Sıra no ile odamız adına tescilini sağlamıştır. Sınırları ve spesifik özellikleri belirlenerek bu haliyle tescili yapılan ürünümüzün daha sonra Avrupa Birliği tescili "Malatya Kayısısı" ibaresi ile Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 07.07.2017 tarihinde resmi bülteninde yayımlanarak 2017/1220 Türkiye'den 2. Tarım Ürünü olarak (Menşe) sağlanmıştır.
"Malatya Kayısısı" gerek yetiştirildiği coğrafya sınırları ve gerek ürün kalitesi bakımından ülkemizin değişik yerlerinde ve dünyadaki üretilen kayısı çeşitlerinin değerlerinden farklılıklar arz etmektedir. Amacımız başka yörelerde yetiştirilen kayısıların tescilini yaptığımız "Malatya Kayısısı" ismi ile satışının önüne geçmektedir. Bu isim ile gönderimde bulunan firmaların odamız tarafından konfırme edilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde Sınai Mülkiyet Kanununun verdiği hak ölçüsünde dava açılarak cezai müeyyidenin uygulanacağı bilinmelidir. 22.12.2016 Tarihli ve 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu 53.Madde'de belirtilen Coğrafi işaret hakkına tecavüz sayılan fiillerin gerçekleşmesi halinde;
“MADDE 149
(1) Sınai mülkiyet hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, mahkemeden aşağıdaki taleplerde bulunabilir:
a) Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti.
b) Muhtemel tecavüzün önlenmesi.
c) Tecavüz fiillerinin durdurulması.
ç) Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini.
d) Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulması.
e) (d) bendi uyarınca el konulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması.
f) Tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, özellikle masraflar tecavüz edene ait olmak üzere (d) bendine göre el konulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhası.
g) Haklı bir sebebin veya menfaatinin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi.
(2) Birinci fıkranın (e) bendinde belirtilen talebin kabulü durumunda, söz konusu ürün, cihaz ve makinelerin değeri, tazminat miktarından düşülür. Bu değerin kabul edilen tazminat miktarını aşması hâlinde, aşan kısım hak sahibince karşı tarafa ödenir.
(3) Birinci fıkranın (g) bendinde belirtilen talebin kabulü durumunda ilanın şeklî ve kapsamı kararda tespit edilir. İlan hakkı, kararın kesinleşmesinden sonra üç ay içinde talep edilmezse düşer.
(4) Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adları bakımından manevi zararın tazmini talep edilemez.
MADDE 150
(1) Sınai mülkiyet hakkına tecavüz sayılan fiilleri işleyen kişiler, hak sahibinin zararını tazmin etmekle yükümlüdür.
(2) Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edilmesi durumunda, hakka konu ürün veya hizmetlerin, tecavüz eden tarafından kötü şekilde kullanılması veya üretilmesi, bu şekilde üretilen ürünlerin temin edilmesi yahut uygun olmayan bir tarzda piyasaya sürülmesi sonucunda sınai mülkiyet hakkının itibarı zarara uğrarsa, bu nedenle ayrıca tazminat istenebilir.
(3) Hak sahibi, sınai mülkiyet hakkının ihlali iddiasına dayalı tazminat davası açmadan önce, delillerin tespiti ya da açılmış tazminat davasında uğramış olduğu zarar miktarının belirlenebilmesi için, sınai mülkiyet hakkının kullanılması ile ilgili belgelerin, tazminat yükümlüsü tarafından mahkemeye sunulması konusunda karar verilmesini mahkemeden talep edebilir.”
Hükümleri amirdir.
Tüm bu bilgilerin ışığında Malatya Ticaret ve Sanayi Odası, sınai mülkiyet hakkı sahibi olduğu “Malatya Kayısısı” ürününün hak ettiği değeri bulması, üreticinin ve ürünü pazara sunan tüccarımızın haklarının korunması adına yukarıda belirtilen kanun maddeleri uyarınca mahkeme yolu açıktır ve gerekli cezai müeyyidelerin uygulanması için her türlü girişimde bulunacaktır.
Konunun önemine binaen gerekli duyuruların yapılması ve ilgili üyelerinizin bilgilendirilmesi hususunda gereğini arz ederim.”